SPISZ / Łapsze Wyżne-ŻAR-Niedzica

_____________________________
Łapsze Wyżne-wieś     ----
Dursztyn-wieś
Piekiełko-przełom
ŻAR-szczyt
Przesła-przełęcz
Cisówka-polany
Tabor-grzbiet        zejście ze szlaku
Niedzica-wieś
____________________________
czas wędrówki około 6 h
  • górki niewielkie, dla pasjonata turystycznie i przyrodniczo rejon piękny i unikatowy
  • niestety poprowadzenie szlaków nie daje łatwych sposobów na wariant pętli
  • komunikacja busowa pomiędzy Łapszami Wyżnymi a Niedzicą istnieje, w niedzielę sporadyczna
  • na szlakach i w ich okolicach szczególnie w weekendy duży ruch kładów i motocykli terenowych a co się z tym wiąże to kurz, ,,ryk,, silników i smród spalin co skutecznie psuje ciszę i mocno zniechęca, apel do tutejszych leśników, litości !!! 

...w cichej i spokojnej spiskiej wsi zaczynamy naszą wędrówkę jednym ze szlaków Spisza,
po lewej stronie szkoły wchodzimy na znakowany szlak turystyczny-czerwony,
 między zabudowaniami,  na przeciwko parkingu przy kościołe

...za naszymi plecami kościół pw. św. Piotra i Pawła z lat 1759-1776 
z wyposażeniem rokokowym
oraz zabytkowe kaplice św. Antoniego i św. Floriana z 1797 roku

...zabudowy na Spiszu są dość gęste,
wciskamy się pomiędzy prywatne posesje i ujadające psiaki na nas, obcych :)

...szlak nasz biegnie lekko w prawo i pod górkę
, mijamy ładnie położony cmentarz

...dookoła piękna, ciepła, wczesna wiosna, przedwiośnie,
pszczoły licznie jak widzę i słyszę odwiedzą przerośnięte ,,bazie..

...jest początek kwietnia, właściwie sucho,
jeszcze mało zieleni ale ciepło i zapachy wiosenne bardzo przyjemne,
dookoła przyroda Spisza delikatnie budzi się ze snu

...Modrzew kwitnie 
, jego szyszki wyglądają jak egzotyczne kwiaty
,dawniej wierzono że w pniu modrzewia przebywają i straszą jękami
 dusze ludzi zmarłych w nienaturalny sposób

BARWINEK POSPOLITY
...barwy kwiatów wśród suchych traw zwracają na siebie uwagę 

...za nami w dole Łapsze Wyżne,
leżą na Pogórzu Spiskim w etnograficznym regionie Spisza,
w głębokiej dolinie potoku Łapszanka,
 pierwsze wzmianki o wsi Łapsze pochodzą z lat 1340,
według tradycji ustnej przez blisko 200 lat, od XV-XVI wieku, zamieszkiwali tu Wołosi,
po I wojnie światowej wieś znalazła się w granicach Polski,
z dniem 1 września 1939 Łapsze zostały włączone do Słowacji,
 latem 1944 wybudowano drogę,
 jesienią Niemcy rozpoczęli budowę umocnień,
które w styczniu 1945 posłużyły im do krótkiej obrony

...łagodnie podchodzimy na bezleśne wzniesienie na którym centralnie stoi maszt telekomunikacyjny,
czasami odwracamy się za siebie wpatrując się w panoramę
Magury Spiskiej, Zamagurza Spiskiego


...z wierzchołka można zobaczyć widoki na Tatry
oraz na Kuraszowski Wierch (1040 m) w Magurze Spiskiej,
ze strony północnej można dostrzec Gorce,
wschodniej – Pieniny z Trzema Koronami

...na wierzchołku Grandeus wśród kilku drzew znajduje się stary metalowy,
przydrożny krzyż

...w okolicy Spisza kilka drewnianych kościołów zaliczanych jest 
do czołowych zabytków na całym polskim Podtatrzu,
 liczne są przydrożne kapliczki

...okolice i panoramy z Grandeus

...kultura ludowa Spisza, z pochodzenia m.in. góralska, 
a poddana przez stulecia wpływom węgierskim i słowackim, 
jest w skali Polski unikatowa, spiszacy mają specyficzny lokalny ubiór ludowy, 
specyficzny sposób budowy zarówno wsi, jak i poszczególnych zagród


...obecnie Spisz jest podzielony granicą państwową na części należące do Polski i Słowacji, 
najstarsze ślady człowieka na Spiszu pochodzą z paleolitu, 
niemal na całym obszarze Spisza znajdowano ślady kultury celtyckiej i rzymskiej

...w 1918 roku po jednej stronie granicy węgiersko-galicyjskiej odrodziła się Polska, 
a po drugiej powstało nowe państwo – Czechosłowacja, 
która rościła sobie pretensje do całej spuścizny po dawnych Węgrach i polskojęzyczne obszary na Spiszu i Orawie stały się przedmiotem sporu

...Grandeus to także węzeł szlaków rowerowych,
piękne miejsce na odpoczynek, mapa informacyjna, stolik , ławeczki,
palenisko, schronienie przed opadami, słońcem też :)

...dalej nasz szlak biegnie w kierunku północnym przez szerokie łąki
do kolejnej spiskiej wsi Dursztyn

....przy szlak, przy drodze na drzewie kolejna kapliczka z legendami



...szlak drogami do Dursztyna

...przed wejściem do wsi od strony południowej duży krzyż

...wieś spiska Dursztyn to węzeł kilku szlaków turystycznych pieszych i rowerowych,
pierwsze wiadomości o Dursztynie pochodzą z XVI wieku, 
kiedy ta wieś podlegała administracji węgierskiej w zamku Niedzica,
we wsi istniała gorzelnia dworska, która dostarczała wódkę do piwnic we Frydmanie

...wieś usytuowana jest pomiędzy wapiennymi grzbietami,
z których wypływają potoki Dursztyński, Poprzeczny i Dziurawy,
bardzo malowniczo w okolicy odcinają się w krajobrazie
samotnie stojące skałki wapienne o wysokościach od 80 o 150 m.
 jedna z nich jest mniejszą kopią ojcowskiej „Maczugi Herkulesa”

...z Dursztyna kierujemy się dalej w kierunku Niedzicy,
czas na tym kierunkowskazie jest zdecydowanie zaniżony,
stąd do Niedzicy to około 4 h

....za kościołem skręcamy mocno w prawo, kierunek wschodni,
wychodzimy na otwartą i szeroką przestrzeń łąk i pastwisk,
przed nami wzniesienia Pienin Spiskich


... w dole przed nami malownicze miejsce,
PRZEŁOM PIEKIEŁKO
,,Przełom Piekiełko - wąski i głęboki odcinek doliny potoku Przecznie (też: Przeczny lub Poprzeczny), wcinający się pomiędzy lesiste wniesienie Gajna Skała (782 m) a grzbiet Żaru (883 m). 
Położony on jest na wschód od Dursztyna, w okolicach osiedla pasterskiego Jurgowskie Stajnie, w Pieninach Spiskich (Hombarki), na polskim Spiszu (Zamagurze Spiskie).
 Przełomowa cieśnina potoku ma postać krótkiego, głębokiego i malowniczego jaru, który w dolnej części przechodzi w rozszerzającą się dolinę Międzyżary (Międzyzor). Zbocza są niemal całkowicie zalesione, na stokach opadających z Żaru kilka zgrupowań skałek. Przez dolinę nie przechodzi szlak turystyczny.,,

...z Piekiełka idziemy zboczem południowym Żaru 
na skraju lasu i łąk

...też korzysta z wiosennego słońca :) 
oczywiście nie będziemy jej przeszkadzać



...w przyjemnym momencie wędrowania szlak nagle wskazuję zejście w lewo,
a myślałem że na szlakach Spisza nie ma mocnych podejść :)

...przed nami mocne podejście wąsko wydeptaną słabo ścieżką, 
przez około 20 min.mięśnie nóg mocno tutaj popracują, 
gdyby nie wyraźne znaki zastanawiałbym się czy jesteśmy na szlaku
 czy na drodze leśnych zwierząt...


...w końcu weszliśmy na jedno z najwyższych wzniesień Pienin Spiskich, 
zbocze ŻAR, 
na chwilę musimy odpocząć podziwiając Tatry nad MAGURĄ SPISKĄ

... na północy w okolicy wioski Frydman

...ruszamy dalej, na wierzchołku w prawo,  
wędrując przez jakiś czas grzbietem Żar podziwiamy piękne widoki na północ i południe

...szlak grzbietem miejscami bardzo gęsto zarośnięty z przeszkodami, 
ponoć nie ma dobrej opinii choć jak na wczesną wiosnę i trudnościami taktycznymi zamknięcia tego szlaku w pętlę to jest spory ruch turystyczny

DZIURA MUTIEGO
....jedną z ciekawostek na szlaku jest niewielka jaskinia w kopule szczytowej Żaru, 
jaskinia szczelinowa z krótkim kominem i niewielką zacienioną grotą,
niestety nie udało mi się znaleźć żadnych informacji o niej, może czeka na swoje odkrycie :)...

Pieniny Spiskie to legendy o skarbach Janosika, 
między różnymi opowieściami znajdziemy i taką o ukrytych skarbach na Żorze,
należy zachować tu ostrożność, zabezpieczono wlot tabliczką
 „Dziura Mutiego. Uwaga wlot!”

wschodnia część KOTLINY NOWOTARSKIEJ
...panorama na północ ze skały typu ,,wychodna,, nad Dziurą Mutiego



...wierzchołek ŻAR  883 m.n.p.m  
w masywie zalesionego grzbietu niewyraźny, 
o najwyższym punkcie tego miejsca dowiadujemy się z tabliczki przybitej do jodły :)
miejsce ważne orientacyjnie, oznaczone na mapie


...z grzbietu Żar schodzimy lekko na prawo i wychodzimy na szeroką polanę, 
na mapach nie zapisano jej nazwy, wygląda bardzo przyjemnie, 
na skraju lasu i łąki czas na mały odpoczynek, 
śniadanko zwane przez nas Agapą to śniadanko w pięknej okolicy i w miłym towarzystwie :)

...UWAGA !!! kontynuacja szlaku przez łąkę jest nie na w prost, nie w prawo a w lewo !!!

PRZEŁĘCZ PRZĘSŁĄ  /Przesła/
...dowędrowaliśmy do skrzyżowania szlaków , czerwonego z Żółtym, 
 żółty szlak pieszy z Falsztyna przez Przęsła do Łapszy Niżnych

...według Stanisława Figla nazwa przełęczy pochodzi
 od prowadzącej przez nią drogi leśnej"przeszła" na północną stronę grzbietu

...dalej za kierunkowskazem, szlakiem o znakach czerwonych 
wędrujemy w kierunku Niedzicy-Zamek

...w okolicy znajdują się też szerokie i dobrze utrzymane drogi leśne,
 niestety ten piękny zakątek nie jest oazą spokoju i ciszy, 
jest też rajem dla głośnych i śmierdzących spalinami wszelakich kładów i motocykli terenowych których spotkaliśmy bardzo wiele w niedzielny ładny, wiosenny dzień 
/koszmar bezradności służb leśnych i państwa polskiego /

...na szczęście szlak pieszy turystyczny jest przygotowany 
w większości poza głównymi drogami leśnymi, 
możemy wciąż cieszyć oczy piękną zielenią lasów jodłowych a nawet spokojem i ciszą

WAWRZYNEK WILCZEŁYKO...owoce wawrzynka zjada 10 gatunków ptaków, roślina bardzo silnie trująca, 10-12 czerwonych, dojrzałych owoców może spowodować śmierć, roślina podlega ochronie czynnej

...w tym niewielkim rejonie jakim są Pieniny Spiskie występuje 786 gatunków roślin, 
w tym aż 112 gatunków górskich, a wśród nich 11 to gatunki alpejskie, 
które przywędrowały tutaj z Tatr wzdłuż koryta rzeki Białki

...jesteśmy na grzbiecie TABOR Pienin Spiskich, 
nazwa grzbietu pochodzi od taborytów (odłam husytów), 
którzy w XV wieku oblegali zamek w Niedzicy
 i na tym grzbiecie ponad zamkiem założyli swój obóz

...wchodzimy w okolice bardzo dużych łąk i widoków panoramicznych, 
przed nami dolina Dunajca i panorama Pienin

...po naszej lewej stronie na horyzoncie 
masyw Lubania /Gorce/.
 na brzegu jeziora ruiny zamku w Czorsztynie, 
, przez środek polan Cisówka prowadzi szlak turystyki pieszej, rowerowej, konnej

...szlakiem nie dochodzimy do miejsca Niedzica-Zamek, 
z grzbietu Tabor schodzimy ze szlaku w prawo w szeroką drogę leśną, 
schodzimy nią do wsi Niedzica, zmiana ta jest taktycznym rozwiązaniem 
dla zamknięcia naszego wariantu dzisiejszej wędrówki pętlą

...we wsi Niedzica na przystanku, busem relacji Kacwin-Nowy Targ 
wysiadamy w miejscu początku naszej wędrówki , 
w Łapszach Wyżnych w których zostawiliśmy samochód na przykościelnym parkingu :)



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz